Luật sư Tư vấn pháp luật-Hoạt động cầm cố (cầm cố tài sản) là một giao dịch dân sự được thực hiện nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015. Do đó, cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là “cầm cố tài sản”) thế chấp tài sản mà mình đang sở hữu (sau đây gọi là thế chấp) cho bên kia để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (thường là thế chấp). Điều 315 Bộ luật Dân sự quy định việc cầm cố bị chấm dứt trong các trường hợp sau đây: nghĩa vụ của bên nhận cầm cố chấm dứt; bảo đảm quyền sở hữu bị hủy bỏ hoặc thay thế bằng bảo đảm khác; tài sản thế chấp đã được chuyển giao hoặc hai bên có thỏa thuận.
Nhưng trên thực tế, giao dịch cầm cố không hề đơn giản, tuy có nhiều biến tướng nhưng rủi ro tiềm ẩn của việc cầm cố là rất lớn. Rất cao, gấp mấy lần mức quy định của pháp luật. Hai bên thỏa thuận lãi suất cho vay theo tính chất của tài sản thế chấp, nhưng cho rằng lãi suất của tài sản có rủi ro cao thì lãi suất vay sẽ cao và ngược lại. Khi vay với lãi suất cao mà người cầm cố không trả nợ gốc và lãi đúng hạn thì người thế chấp có thể thao túng tài sản.
Thực tế do cần quá nhiều tiền không vay được hoặc không muốn vay vốn ngân hàng do thủ tục phức tạp, trả chậm nên nhiều người vẫn chấp nhận cho vay nặng lãi, đáp ứng yêu cầu công việc cấp bách.
Ngoài ra, các tiệm cầm đồ còn lách luật thu phí khách hàng bằng cách tính lãi suất, nhưng vẫn yêu cầu khách hàng ký tên và thu toàn bộ tiền gốc khoản vay, ghi lãi theo lãi suất là không vi phạm pháp luật. Khi xảy ra tranh chấp, người cầm cố khó chứng minh được lợi ích thực sự của các bên.
– Về giải quyết tranh chấp: Bên cầm cố trả nhầm có thể bị áp lực từ một bên. Người cầm cố đang cưỡng bức, đe dọa đến sức khỏe, tính mạng, danh dự của người quản lý hoặc người thân của họ, trong trường hợp này, tài sản cầm cố thường không thể bán để đòi nợ như giấy đỏ, sổ hộ khẩu, CMND, … — Chịu áp lực Người cầm cố không dám đến cơ quan công an trình báo vì sợ mình hoặc người thân bị trả thù.
– Về quản lý tài sản cầm cố: Thông thường người được cầm cố không được sử dụng tài sản cầm cố. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đối tượng cầm cố tự ý sử dụng tài sản (mô tô, xe máy,…) và gây thiệt hại nghiêm trọng. Lúc này, các tranh chấp dân sự sẽ rất phức tạp, và các nhóm dễ bị tổn thương thường trở thành kẻ cầm cố. Rõ ràng, không có cơ sở để giải quyết khi tài sản bị hư hỏng, hư hỏng, mất mát.
Luật sư Vũ Tiến Vinh Công ty Luật Bảo An tại Hà Nội