Lê Quý Anh đã sử dụng những bài thơ để ghi lại cuộc đời của những kẻ sĩ dựa trên thông tin từ nhiều sử sách. Anh làm theo các bước của “một, hai, ba …” và chọn một hình thức tu từ khiến người ta liên tưởng đến nhịp điệu của đôi giày. Nhà văn cũng hóa thân vào đôi giày của mình, biến yếu tố nguyên sơ này thành nhân chứng, cùng cả đất nước đi suốt chặng đường dài gian khổ, thử thách qua các cuộc chiến vì hòa bình, ấm no, hạnh phúc. Trong quá trình hơn nửa thế kỷ lịch sử, đôi giày được mô tả như một vai trò liên quan mật thiết đến đời sống quân nhân. Do kháng cự, hình ảnh của anh ta đã thay đổi từ một người đánh giày thành một người lính, và sau đó trở lại con đường thống nhất. Dựa trên những mốc lịch sử quan trọng như năm 1954 và năm 1975, bài thơ được chia thành ba tập nhỏ.
Tập đầu tiên mang tên Đôi giày trong mơ, gồm 3.500 câu, tái hiện không khí thời Pháp thuộc. Cho đến khi Điện Biên Phủ toàn thắng. Trong cuốn sách này, đôi giày luôn liên quan đến hình ảnh em bé đánh giày trên đường phố Hà Nội từ năm 1935 đến năm 1944. Trẻ sơ sinh trưởng thành trở thành một đội quân được chấp thuận liên quan đến kháng chiến. Trong trận đánh, các chiến sĩ Hướng đạo sinh đã tặng cho cô gái Mường một đôi giày riêng, mỗi người giữ một chiếc giày. Cuối tập đầu tiên, cả hai gặp lại nhau. Cô gái không nhận ra người tặng giày, vì sau 54 ngày đêm ở Điện Biên Phủ, những người lính đã thay đổi so với lần gặp cuối cùng.
Bìa ba bài thơ “Bài ca đôi giày”.
Tập thứ hai gồm 3.998 câu thơ, nhan đề “Đôi giày hạnh phúc”, dòng thời gian kéo dài đến ngày 30 tháng 4 năm 1975. Trong tập này, hình ảnh đôi giày mang đầy đủ hương vị ngọt ngào dễ chịu của các cặp tình nhân. Sau khi Điện Biên Phủ (Điện Biên Phủ) chiến thắng, các anh bộ đội về quê Ninh Bình (Phát Diệm) làm đám cưới. Tôi chỉ đi giày vào ngày cưới. Khi bước vào thị trường lao động, anh ấy chỉ đi chân trần. Sau đó anh trở lại đơn vị. Theo làn sóng di cư vào nam, người vợ mang đôi giày cưới của chồng con vào lòng. Chiến tranh chia cắt hai miền đất nước. Từ năm 1954 đến năm 1975, ông đã trải qua một trận chiến ác liệt, sau đó ông được gặp lại vợ con. Bất chấp sự khó khăn của chiến tranh, những câu thánh thư trong tập này được truyền cảm hứng một cách trung thực bởi hai vợ chồng.
Tập thứ ba, mang tên “Đôi giày miễn phí”, gồm 2.503 câu thơ. Con gái người lính biên phòng ngày xưa giờ đã lớn. Khi chế độ diệt chủng Pol Pot xảy ra, cô học trường quân y và tham gia chiến trường. Khi đi phát thuốc cho người dân Sóc Hom, bà phát hiện bị kẹt trong mỏ và cụt một chân. Một phụ nữ Campuchia đã chôn chiếc chân này và giữ lại đôi giày của mình. Thời kỳ này, chồng chị vẫn đang chiến đấu trong quân tình nguyện. Năm 1989, trước khi về quê, ông đã tìm thấy “nấm mồ ở chân” và xin đi giày lại. Quốc ca của trường dần khép lại với hình ảnh một cụ bà trong màu áo quân phục …—— Tác giả Lê Quý Anh (tên thật là GS Vũ Gia Hiền) đã viết nhiều sách về triết học và chính trị. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống quân đội, anh luôn tâm huyết với việc viết những tác phẩm nghệ thuật về quân đội. Đây là lần đầu tiên ông xuất bản một tập thơ, và đó là những suy tư của ông về chặng đường lịch sử qua hai cuộc kháng chiến của dân tộc.
Kim Anh